استابلایزر در صنعت غذا و دارو

نقد و بررسی استابلایزر در صنعت غذا و دارو

استابلایزر غذایی (Stabilizers Food) یا تثبیت کننده ها گروهی از افزودنی های غذایی هستند که به حفظ ساختار مواد غذایی برای مدت طولانی کمک می کنند. استابلایزر غذایی یک ماده ضروری در ترکیب مواد غذایی است که به عنوان مواد افزودنی غذایی طبقه بندی می شوند.
این ترکیبات وقتی به مواد غذایی اضافه شوند ، بافت غذا را صاف می کنند و قوام مشخصی به غذا می دهند. تثبیت کننده های مواد غذایی به مقدار نسبتاً کمی استفاده می شوند که اثر امولسیون کننده ها را تشدید کنند. آنها طبیعت یکنواختی به محصول می دهند و ترکیبات طعم دهنده را به صورت پراکنده نگه می دارند. استابلایزرها برای حفظ اجزای متناقض و متنوع موجود در انواع خوراکی ها یک ضرورت هستند.

 

استابلایزر مواد غذایی چیست؟

تثبیت کننده مواد غذایی عاملی است که به محصولات غذایی اضافه می‌شود تا به حفظ یا بهبود بافت اصلی، ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آن‌ها کمک کند. استابلایزر ساختار غذا را حفظ و محصولات را برای مصرف کنندگان اشتها آورتر می‌کند.

در واقع استابلایزر ها گروهی از ترکیبات در خانواده غلیظ کننده‌ها و ژل سازها هستند. این مواد چه در آزمایشگاه ساخته شده باشند و چه در طبیعت یافت شوند، در سطح مولکولی و در راستای حفظ و تغییر عمدی ویسکوزیته محصولات عمل می‌کنند. برخی از نمونه‌های رایج تثبیت کننده‌های غذایی شامل پکتین، لسیتین و کاراگینان می‌باشند. بسیاری از تثبیت کننده‌ها شبیه سایر پودرها و مایعات رایج هستند و می‌توانند به راحتی با یک محصول غذایی ترکیب گردند.

استابلایزرها یا تثبیت‌کننده‌ها در صنعت غذا و دارو نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند. این مواد افزودنی به محصولات غذایی و دارویی اضافه می‌شوند تا ویژگی‌های خاصی مانند بافت، قوام، و ماندگاری را بهبود بخشند.

کاربردهای استابلایزرها در صنایع غذایی

1. حفظ بافت و قوام: استابلایزرها به محصولات غذایی کمک می‌کنند تا بافت و قوام خود را حفظ کنند. برای مثال، در محصولات لبنی مانند ماست و دوغ، استابلایزرها از جدا شدن آب و مواد جامد جلوگیری می‌کنند.

2. افزایش ماندگاری: این مواد با کاهش فرایندهای تخریبی و زنده‌سازی، به افزایش مدت زمان نگهداری محصولات غذایی کمک می‌کنند.

3. بهبود کیفیت: استابلایزرها می‌توانند به بهبود ترکیبات شیمیایی و فیزیکی محصولات غذایی کمک کنند. برای مثال، در صنعت پنیرسازی، استابلایزرها به کنترل رشد میکروارگانیسم‌ها و بهبود ساختار پنیر کمک می‌کنند.

 

کاربردهای استابلایزرها در صنایع دارویی

1. پایداری داروها: استابلایزرها به حفظ پایداری و اثربخشی داروها کمک می‌کنند. این مواد می‌توانند از تجزیه و تغییرات شیمیایی داروها جلوگیری کنند.

2. بهبود فرمولاسیون: در تولید داروها، استابلایزرها به بهبود فرمولاسیون و افزایش ماندگاری داروها کمک می‌کنند.

استفاده از استابلایزرها باید با دقت و رعایت استانداردهای بهداشتی و ایمنی صورت گیرد تا اطمینان از ایمنی و سلامت محصول حاصل شود².

 

استابلایزرها در صنعت غذا و دارو | بهبود کیفیت و ماندگاری

آیا تثبیت کننده‌ها طبیعی هستند؟

هنگام پردازش طبیعی، آدامس‌ها و نشاسته‌ها از نظر شیمیایی اصلاح نمی‌شوند. در واقع آن‌ها را از گیاهان جدا می‌کنند تا بتوانند به یک افزودنی غلیظ‌تر و تجاری‌تر تبدیل شوند. پلی ساکاریدهای نشاسته و صمغ ها از گیاه اصلی و حتی از جلبک های دریایی حاصل می گردند.

برخی از عصاره‌های جلبک دریایی مانند آگار، کاراگینان، پکتین ها و آلژینات ها به عنوان عامل ژل کننده در غذاهای لعاب‌دار استفاده می شوند. از سوی دیگر باید گفت که نمونه‌های غیر طبیعی‌ بشر ساخته هم در بازار وجود دارند. معمولا در توضیحات هر محصولی طبیعی یا مصنوعی بودن مواد افزودنی ذکر شده است.

انواع طبیعی

پلی ساکاریدها

نشاسته: شامل نشاسته سیب زمینی، ساگو، تاپیوکا، پیاز و نشاسته ذرت

صمغ‌های گیاهی: صمغ زانتان (از تخمیر میکروبی مورد استفاده در محصولات پخته شده بدون گلوتن، صمغ گوار (استخراج شده از دانه گوار)، صمغ لوبیا (از درخت خرنوب)، صمغ کتیرا ، صمغ عربی و صمغ کارایا (ناشی از شیره درختان)

پکتین (از سیب یا مرکبات)

پروتئین‌ها

مانند کلاژن، سفیده تخم مرغ،‌ ژلاتین (ناشی از کلاژن حیوانی)، کشک

سایر ترکیبات:

شکرها: آگار (ناشی از جلبک)، کاراگینان (از جلبک¬های دریایی به دست می‌آید که برای جلوگیری از جداسازی در محصولات لبنی و بستنی استفاده می‌شود)

سدیم پیروفسفات (در غذاهایی مانند کنسرو ماهی و پودینگ فوری مورد استفاده قرار می‌گیرند)

لسیتین (موجود در زرده تخم مرغ ، ذرت یافت و حبوبات)

دی گلیسیرید و مونو گلیسیرید (‌تثبیت کننده طبیعی در انواع روغن دانه‌ها موجود است)

انواع مصنوعی

اگرچه غالب استابلایزرها طبیعی هستند اما نمونه‌های مصنوعی آن‌ها نیز مانند کربوکسی متیل سلولز، متیل سلولز، نیتریت سدیم، دی پتاسیم فسفات تولید می‌گردند.

استابلایزرهای لبنیات

لبنیات یکی از نیازهای بشر در طول تاریخ همواره مورد توجه بوده و به یکی از دغدغه های اصلی افراد تبدیل شده است. با پیشرفت جوامع ، نگاه به صنعت لبنیات تغییر کرده و سلامت ، امنیت و کیفیت تغذیه ای و حسی آنها مورد توجه اساسی قرار گرفته است. در پاسخ به این نیاز، صنعت لبنیات تلاش کرده تا با تولید محصولاتی جدید و متنوع، بازار فرآورده های لبنی را متنوع ، مفید و باب میل مصرف کننده سازد.

شیر، پنیر، ماست و خامه به عنوان اعضای گروه لبنیات در نظر گرفته می شود که تأمین کننده بخش عمده ای از کلسیم ، پروتئین ، پتاسیم و ویتامین D مورد نیاز بدن می باشند.

عملکرد انواع استابلایزرها ( قوام دهنده – پایدارکننده های لبنیات ) در بسیاری از برنامه های غذایی از جمله محصولات لبنی حائز اهمیت می باشد و امروزه به آن توجه ویژه ای هم از دید تولیدکننده و هم مصرف کننده شده است.

نقش استابلایزرها بعنوان تثبیت کننده ها در تولید محصولات لبنی با رئولوژی بالا بصورت ماست ، بستنی، خامه، انواع شیرهای طعم دار بسیار مهم و اساسی می باشد. همچنین درک متقابل پروتئین های شیر ، مواد معدنی و سایر مواد تشکیل دهنده شیر با مکانهای واکنش دهنده تثبیت کننده ها برای بدست آوردن خواص مطلوب مانند شکل ظاهری، بافت ، طعم مطلوب، قوام دهندگی مورد توجه قرار میگیرد.